دراین یاداشت ادبی با کتاب ” نامه به کودکی که هرگز زاده نشد ” اثر مشهور اوریانا فلاچی به قلم مرضیه صیدی پژوهشگر ادبیات ایران

دلیلی‌ برای‌ دروغ‌‌ گفتن‌ نیست‌! من‌ مانند بسیاری‌ از هم‌جنسانم‌ حقیقت‌ را انکار نمی‌کنم‌: آن‌چه‌ از زبان‌ قهرمان‌ این‌ کتاب‌ حکایت‌ شده، روایتی‌ است که‌ در زمانی‌ نه‌ چندان‌ دور برای‌ خودم‌ اتفاق‌ افتاده‌. من‌ حامله‌ شدم‌، به‌ طفلی‌ که‌ در شکم‌ داشتم‌ عشق‌ ورزیدم‌ و… – این برشی از شاهکار اوریانا فلاچی نویسنده و خبرنگار مشهور است. شاهکاری معروف با عنوان ” نامه به کودکی که هرگز زاده نشد ”

اوریانا فالاچی در کتاب نامه به کودکی که هرگز زاده نشد با زاویه دید اول شخص سوالات ذهنی خود را که هر انسانی، مخصوصا هر زنی ممکن است در طول عمرش بارها از خود بپرسد را مطرح می‌کند؛ همچون به دنیا آوردن فرزند، انتخاب زندگی، قوانین زیستن، زن یا مرد بودن، عدالت، عشق و… به بیان دیگر فالاچی در قالب راوی داستان برای کودک خود که هنوز زاده نشده است از سختی‌ها و ملالت‌های دنیا سخن می‌گوید تا او را آگاه سازد. زنی که باردار می‌شود و در میان حیات و عشق‌ ورزیدن یا سقط فرزندش دچار تردید است.

* یک اصل مهم از این اثر

شاید بحث عمده و مهم اوریانا فالاچی در کتاب نامه به کودکی که هرگز زاده نشد، سقط جنین باشد، اما به صورت کلی تمام دیدگاه‌های موجود در رابطه با زن را توجیه می‌کند. بر همین اساس منتقدان معتقدند که این اثر بیشتر از آن که به کیفیت و جذابیت ادبی متن پرداخته باشد، به دغدغه‌ی زنان و مسائل جنسیتی پرداخته است. همچنین در بخش هایی از کتاب نیز عقاید خود نویسنده دیده می‌شود. فالاچی به وجود خدا اعتقاد نداشت، بنابراین به گونه‌ای کتاب را نوشته است که مادر این کودک نیز به وجود خدا اعتقاد ندارد. و مدام از فرزند خود علامت و نشانه‌هایی می‌خواهد تا به تردید خود پاسخ دهد. در بخش‌هایی نیز از علامت کودک درمانده می‌شود و دنبال توجیه خود از طریق علم و طبیعت می‌شود.

– برشی از این شاهکار

مادرم می‌گه : دختر دنیا اومدن یه بدبختیه و من اصلا حرفش رو قبول ندارم. زن بودن خیلی قشنگه! چیزیه که یه شجاعت تموم نشدنی می‌خواد! یه جنگ که پایون نداره! خیلی باید بجنگی تا بتونی بگی وقتی حوا سیب ممنوعه رو چید گناه به وجود نیومد. اون روز یه قدرت باشکوه متولد شد که بهش نافرمانی می گن!

اگه تو پسر به دنیا بیای ام خوشحال می‌شم! شاید حتی بیشتر از دختر بودنت! اون وقت مزه‌ی بردگی بعضی از تحقیرا رو نمی‌چشی! می‌تونی هر وقت دلت خواست شورش کنی! اگر پسر باشی باید یه جور دیگه از ستم‌ها و بردگی‌ها رو تحمل کنی! خیال نکن زندگی واسه‌ی مردا خیلی آسونه! اگه قوی باشی یه سری مسئولیت سنگین رو سرت آوار می‌شه! چون ریش داری اگه نوازش بخوای یا گریه کنی همه بهت می خندن!

* نقدی جالب به این اثر

نقد جالبی که بر این اثر وارد شده و مثبت می باشد همزاد پنداری هنگام خواندنش می باشد. این موضوع را خوانندگان این کتاب نیز معتقدند. از نظر خوانندگان، هنگامی که فرد غرق در کتاب می شود و گفتگوی مادر با جنین را می خواند، احساس حاملگی و وجود جنین در داخل شکم را می‌کند. گویی چندماه است که جنین در آنجا وجود دارد و رشد کرده است.

– آشنایی با خالق این اثر

اوریانا فالاچی روزنامه‌نگار، نویسنده و مصاحبه‌گر سیاسی مشهور ایتالیایی بود که در شهر فلورانس متولد و در سن 77 سالگی در همان شهر بر اثر سرطان درگذشت. آنچه بیش از هر چیز به معروفیت او کمک کرد، مجموعه مصاحبه‌های مفصل و معروف او با رهبران سرشناسی همچون محمدرضا شاه پهلوی، یاسر عرفات، ذوالفقار علی بوتو، آیت‌الله خمینی، ایندیرا گاندی، معمر قذافی، هنری کیسینجر است.

از دیگر آثار اوریانا فالاچی می‌توان به «زندگی، جنگ و دیگر هیچ»، «جنس ضعیف»، «اگر خورشید بمیرد»، «یک مرد» و… اشاره کرد. فالاچی در مدت فعالیت‌های سیاسی و ادبی خود موفق به دریافت جوایز زیادی از جمله جایزه «آنی تیلور» مرکز مطالعات فرهنگ عامه نیویورک و نامزدی جایزه نوبل ادبیات شد.

مرضیه صیدی – شاعر و پژوهشگر ادبیات